SMOKKELBERN
Als de razzia’s in Amsterdam in 1943 een hoogtepunt bereiken, weet een groep jonge studenten honderden Joodse kinderen naar Friesland te smokkelen en zo hun levens te redden. Eentje van hen is de 4-jarige Lea voor wie de bange reis naar het noorden haar leven voor altijd zal veranderen. Smokkelbern is een muziektheatervoorstelling die geïnspireerd is op het leven van Lea Tropp, wat zij meemaakte in de oorlog en hoe ze dat op latere leeftijd een plek probeert te geven.
Op een koude winteravond staat er opeens een onbekende jonge vrouw voor de deur. Lea’s koffertje staat klaar. Haar moeder huilt zacht: “Ik kom je snel weer halen lieverd.”
Na een reis van enkele dagen krijgt Lea een veilig onderkomen in het Friese dorpje Abbega. Ze wordt liefdevol opgenomen in een bakkersgezin met zeven kinderen. Bij razzia’s kruipt ze een paar keer door het oog van de naald.
De bevrijding
Twee jaar later viert Lea de bevrijding in Abbega. Het Joodse leven lijkt steeds meer naar de achtergrond te verdwijnen. Totdat in de zomer van 1945 een motor het dorp binnenrijdt. Ze herkent de vrouw achterop. “Is dat niet de dochter van oom Salomo?” Niet veel later zit ze met het bezoek en haar onderduikfamilie in de voorkamer. En terwijl ze op schoot wordt getrokken, hoort ze haar nicht zeggen: “Ik moet je wat verschrikkelijks vertellen. Je vader en moeder komen nooit meer terug.”
Het was een grote hand die in mijn borst greep en m’n hart vastpakte…..en alles….dicht kneep.
Lea kan de boodschap niet bevatten. De betekenis van de woorden zijn te groot. Ze stopt ze snel weg. Tientallen jaren blijven ze opgeborgen. Ze leeft en lacht, trouwt en wordt moeder, maar van binnen is alles bevroren.
Pas als haar zoon trouwt en ze na het huwelijksfeest opnieuw afscheid moet nemen van familieleden die overgekomen zijn uit Israël, gaat het mis. Ze raakt in paniek. Het naderende vertrek van haar naasten lijkt ondraaglijk. Langzaam komt ze erachter dat ze overspoeld is door verdriet van vijftig jaar geleden. Al die tijd diep verstopt onder een grote steen binnenin haar. Maar nu die steen weg is, stromen er tranen, onophoudelijk als een rivier naar de zee. Om dat verdriet een plek te kunnen geven, moet ze de confrontatie met zichzelf aan. Er zit niets anders op dan de reis van 1943 naar Friesland opnieuw te maken.
Een voorstelling over 210 joodse kinderen die van Amsterdam naar Fryslân werden gesmokkeld en zo de oorlog overleefden
Smokkelbern maakt deel uit van De Terugkeer van de Joodse Kinderen www.joodsekinderen.nl
Info en kaarten op www.smokkelbern.nl
Facebook en instagram@smokkelbern
Smokkelbern wordt gemaakt door:
Idee en initiatief: Gerard van der Veer in opdracht van Stichting De Verhalen
Regie: Tjerk Kooistra
Schrijver: Hans Brans
Spelers: Anke Boersma, Doete Stenekes, Thijs Meester en Wytse Algra
Muziek: Jorrit Laverman
Kostuums en scenografie: Marieke Veenstra
Fotografie: Jan Bensliman
Productieleider: Ruth ter Voort
Techniek: Marius Del Grosso en Siebren Greidanus
Grafische vormgeving: Hugo Bosgraaf
Bouw website: Bosma Multimedia